Umiejętność dobrego i efektywnego mówienia przydaje się w życiu każdemu. Nieważne, czy jesteś politykiem, studentem, nauczycielem w szkole, czy pracujesz w branży, która na pozór nie ma zbyt wiele wspólnego ze zgłębianiem meandrów komunikacji interpersonalnej. Każdy człowiek pragnie, aby go słuchano. Zarówno działacz występujący na wiecu, jak i rodzice próbujący wytłumaczyć coś swojemu dziecku w domowym zaciszu. Zatem jak osiągnąć zamierzone cele?
Brak idealnego sposobu na to, żeby Cię słuchano – czynniki wpływające na odbiór komunikatów
Trudno szukać jednego zestawu rad idealnych, ponieważ różnych czynników wpływających na odbiór komunikatów jest bardzo wiele w zależności od sytuacji. Sporządziliśmy listę sześciu sposobów, które znacząco ułatwią Ci wypowiadanie się i trafianie z informacjami do odbiorców. Sprawdź, na jakie aspekty zwracać uwagę i mówić tak, żeby Cię słuchano.
Kierując się ustaleniami antycznych mówców, można by stwierdzić, że aby nas słuchano, wystarczy opanować do perfekcji sztukę zwaną retoryką, a więc zdolność pięknego mówienia. Każdy powinien ją posiadać, jednak nie wszędzie się przydaje. Przykładowo, trudno wyobrazić sobie sytuację, w której używając kwiecistych porównań i zaawansowanych zwrotów, próbujemy wytłumaczyć coś dziecku.
Jak mówić skutecznie ?
Inaczej podejdziemy do dyskusji na tematy naukowe z kolegą z uczelni, a inaczej będziemy dyskutować o planach na przyszłość ze swoimi rodzicami czy sympatią. Nie istnieje zatem jedna doskonała metoda czy scenariusz na to, żeby mówić i zostać wysłuchanym. Zgłębiając temat oraz słuchając specjalistów od komunikacji i języka, można jednak dotrzeć do bardzo cennych wskazówek i tym samym istotnie rozwinąć swoje kompetencje językowe. Jakie to sposoby?
1. Buduj bezpośrednie sytuacje komunikacyjne
Więcej uwagi poświęcisz słowom wypowiadanym przez bliską osobę, a mniej przejmiesz się wskazówkami przekazywanymi przez kogoś obcego. Oznacza to, że jeśli chcesz, aby Cię słuchano, musisz skutecznie budować bezpośrednie sytuacje komunikacyjne, dzięki którym zbliżysz się do swoich odbiorców. Sekret tkwi w podejściu do rozmówcy, którego zawsze należy traktować z szacunkiem. Niezależnie od tego, czy mówisz do jednej osoby, czy do grupy ludzi, zadbaj o to, żeby traktować wszystkich podmiotowo.
Nie skupiaj się jedynie na swoim celu, ale także na potrzebach audytorium. W bardzo obrazowy sposób tłumaczy to profesor Jerzy Bralczyk. Mianowicie w jednym ze swoich wykładów podkreślił, żeby nie mówić do ludzi, a mówić coś ludziom. W ten sposób upodmiotowisz słuchaczy, zniwelujesz między wami dystans oraz wykonasz pierwszy krok w stronę zacieśnienia relacji. Wszystko to przełoży się na nastawienie odbiorców i ich zaangażowanie, a więc automatycznie również na efektywność Twojego mówienia.
2. Specyfika komunikatu a odbiorca – postaw na naturalność
Chcąc komunikować się sprawnie zarówno w sytuacjach prywatnych, jak i tych zawodowych czy publicznych, musisz uwzględnić szereg czynników, ale przede wszystkim skupić się na odbiorcy. Jeśli zwrócisz się zbyt mocno w stronę wyuczonych formuł, ozdobnego słownictwa i rozbudowanych zdań. Możesz paść ofiarą własnej dbałości o nienaganną komunikację – taka mowa w większości sytuacji zostanie odebrana jako sztuczna, wyuczona, odrealniona i pozowana. Trudno dziwić się więc, że komunikaty w takiej formie nie będą mogły liczyć na posłuch. Dlatego też kolejnym sposobem na to, by Cię słuchano, jest refleksja nad tym, do kogo i jak chcesz mówić.
Za receptę na sukces należy uznać odnalezienie harmonii pomiędzy pięknym wysławianiem się a naturalnością. Nie bój się potocznych wtrąceń czy fatycznej funkcji języka. Dzięki temu słuchacze zdecydowanie łatwiej dojdą do wniosku, że jesteś jednym z nich i nie kreujesz się na erudytę tam, gdzie nie ma takiej potrzeby. Mówiąc o rzeczach nieskomplikowanych, wysławiaj prosto, zwięźle i ceń czas odbiorców. Z kolei po wachlarz retorycznych umiejętności sięgaj bez zawahania się w sytuacjach wymagających oficjalnego podejścia do komunikacji. Wciąż pamiętaj jednak o zachowaniu złotego środka.
3. Twórz wiarygodne komunikaty
Wypowiadane słowa mają ogromne znaczenie, jednak odczytywane są także przez pryzmat innych bodźców. Oznacza to, że nie liczy się tylko to, co mówisz, ale też jak to robisz. Twoja postawa, gestykulacja i mimika twarzy muszą współbrzmieć z tym, co przekazujesz odbiorcom – inaczej odczują dysonans. A to wystarczy, by przestali Cię słuchać lub po prostu z góry uznawali wypowiadane słowa, jako nieprawdziwe. Jeśli używasz energetycznych, mocnych słów, a Twoja sylwetka „mówi”, że się stresujesz i czujesz się niepewnie, skuteczność komunikatów będzie bliska zeru. Tak rażące niezgodności komunikatów werbalnych i niewerbalnych doprowadzają często do groteskowo wyglądających sytuacji.
Za przykład może posłużyć tutaj wystąpienie Waldemara Pawlaka z 2007 roku, które miało miejsce w Radzyminie podczas spotkania inaugurującego rozpoczynającą się kampanię wyborczą partii PSL. Polityk zakończył przemówienie okrzykiem „zwyciężymy”, używając przy tym stonowanego głosu, zachowując kamienną twarz oraz zbyt wolno wznosząc ręce w tryumfalnym geście. Trudno doszukać się w tym fragmencie porywającej tłumy pewności siebie i dynamiki. Którymi winien dysponować lider ugrupowania w przededniu startu walki o głosy wyborców.
4. Odpowiednio operuj barwą głosu
O tym, jak ważne jest prawidłowe modulowanie głosem i mówienie w odpowiednim tempie, wie każdy, kto trafił życiu na profesora czy nauczyciela mówiącego ciągle jednostajnym, monotonnym i bezbarwnym głosem. Wypowiadając się w taki sposób, trudno utrzymać uwagę odbiorcy, ponieważ wszystkie fragmenty wystąpienia zlewają się w jedno, więc żaden nie jawi się jako interesujący, wyjątkowy czy ciekawszy niż inne. A tak właśnie powinno być.
Podczas mówienia staraj się prowadzić słuchacza za sobą, przechodząc płynnie od wprowadzenia do omówienia kluczowych kwestii. Odpowiednia modulacja głosu pozwala akcentować ważniejsze fragmenty, puenty i wnioski, wynosząc je tym samym ponad inne fragmenty mowy. Czasem to z kolei ściszenie głosu wzbudza w odbiorcach zainteresowanie i przykuwa ich uwagę.
5. Tempo mówienia. Czy ma znaczenie?
Dłuższe wypowiedzi warto odpowiednio modyfikować w zakresie mocy głosu, ale liczy się także samo tempo mówienia. Powolne wysławianie się wcześniej czy później zanudzi odbiorców, a zbyt szybkie wyczerpie ich błyskawicznie lub będzie po prostu niewyraźne. Dlatego zaleca się, aby każdą myśl budować w oparciu o zasadę „im bliżej do puenty czy kluczowego wniosku, tym tempo mówienia szybsze”. Oczywiście nie chodzi tutaj o to, żeby wypowiadać ostatnie słowa z prędkością światła – różnice powinny być subtelne, jednak zauważalne.
Oprócz tego za wyjątkowo ważną uważa się umiejętność stawiania pauz i zawieszania głosu. Jeśli opanujesz te kompetencje, pojawi się możliwość płynnego zaczerpnięcia tchu i mówienia nawet bardzo długo bez zadyszki. W dodatku nauczysz się utrzymywać uwagę słuchaczy, wyrywając ich z zamyślenia, na nowo ją przykuwając czy dając moment na refleksję w obliczu pytania retorycznego.
6. Obrazy słowami malowane – słów kilka o opowiadaniu historii
Kulturę współczesnych społeczeństw określa się jako obrazkową – wszystko przez rozwój technologii i coraz szybsze tempo życia. Okazuje się jednak, że na obrazach warto bazować także podczas mówienia do innych ludzi, ponieważ pomaga to odnosić zamierzone cele. Tworząc historie, niejako zmusisz swoich odbiorców do wsłuchiwania się w nie i zaangażujesz ich. Opowiadanie o wydarzeniach stymuluje u słuchaczy także wyobraźnię, a to przekłada się na powstawanie i utrwalanie w głowach wielu obrazów.
Doskonałym przykładem na skuteczność tego sposobu są biblijne przypowieści, np. ta o miłosiernym samarytaninie. O ukrytych w niej przekazach można by mówić godzinami, ale dzięki sprawnie opracowanej historii sedno sprawy zapada w pamięć błyskawicznie i jest łatwe do przywołania. Mówiąc do ludzi, sięgaj więc po barwne przykłady. Nietypowe opowieści czy zabawne anegdoty, szczególnie jeśli mówisz o wartościach czy pojęciach abstrakcyjnych. Równie wartościowych umiejętności jak przemawianie do ludzi nauczysz się podczas szkoleń obejmujących darmowe kursy przez internet.
Przeczytaj także:
11 sposobów na to, jak szybko zregenerować siły